Khiếu nại về đất đai là một
trong những quyền của người sử dụng đất để bảo về quyền và lợi ích hợp pháp của
mình. Khi cá nhân hoặc tổ chức nhận thấy việc giải quyết các chế độ liên quan tới
đất đai là không phù hợp hoặc trái với quy định của pháp luật thì có thể thực
hiện quyền khiếu nại. Và việc khiếu nại phải đúng trình tự, thủ tục và đúng thẩm
quyền được quy định. Vì vậy, hãy cùng Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ tìm hiểu
quy định hiện hành của pháp luật về khiếu nại trong lĩnh vực đất đai trong bài
viết dưới đây.
>>>> Xem thêm: Văn
phòng công chứng Hà Nội
1. Chủ thể có thẩm quyền khiếu nại về đất đai
Luật đất đai hiện hành quy
định có hai nhóm Chủ thể được quyền khiếu nại về đất đai, theo phạm vi mở rộng
so với các quy định trước đây, bao gồm: Người sử dụng đất và Người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan đến quyền sử dụng đất. Cụ thể:
1.1. Chủ thể là Người sử dụng đất
Căn cứ quy định tại Điều
204 Luật đất đai năm 2013, Người có quyền khiếu nại về đất đai trước hết và
cũng chủ yếu nhất, đó là Người sử dụng đất, bao gồm:
– Tổ chức, Hộ gia đình, cộng
đồng dân cư, cá nhân trong nước.
– Cơ sở Tôn giáo như Nhà thờ,
Chùa….
– Tổ chức, cá nhân nước
ngoài.
– Người Việt Nam định cư ở
nước ngoài.
Lưu ý: Người sử dụng đất có
quyền khiếu nại, không nhất thiết là đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất thì mới có quyền khiếu nại.
1.2. Chủ thể là Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến
quyền sử dụng đất
Đây là nhóm Chủ thể không
phải là Người sử dụng đất (Không phải chính chủ) như đã nêu ở mục trên, họ chỉ
là Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến quyền sử dụng đất, vì thế, vẫn bị
chịu tác động của các quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất
đai, nên họ cũng được quyền khiếu nại. Họ có thể là người thuê đất của người
khác, cũng có thể là người có tài sản trên đất…
>>>> Xem thêm: Công
chứng thứ 7 và chủ nhật
2. Đối tượng bị khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Khiếu nại về đất đai là việc
Người sử dụng đất, Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến quyền sử dụng đất,
thực hiện quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính của Cơ
quan Nhà nước, Cán bộ công chức có thẩm quyền trong quá trình quản lý về đất
đai khi họ cho rằng, quyết định hành chính, hành vi hành chính đó là trái pháp
luật xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Có thể nói rằng, khiếu nại
xuất hiện gần như trong mọi lĩnh vực quản lý hành chính Nhà nước. Chẳng hạn một
Người bị xử phạt hành chính do hành vi gây rối trật tự công cộng, kinh doanh
quán ăn không niêm yết giá, lấn chiếm lòng lề đường…. đều có quyền khiếu nại.
Và thực tế có rất nhiều Người đã thực hiện quyền khiếu nại của mình, trong đó
có trường hợp khiếu nại không thành, nhưng cũng có nhiều trường hợp khiếu nại
thành công, dẫn đến việc Cơ quan hoặc Người có thẩm quyền đã thu hồi quyết định
hành chính bị khiếu nại…
Về đối tượng bị khiếu nại,
chính là các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính do Cơ quan hoặc Người
có thẩm quyền ban hành hoặc thực hiện trong quá trình quản lý Nhà nước về đất
đai. Theo đó, nhìn chung, người dân có quyền khiếu nại gần như mọi vấn đề có
liên quan đến quản lý đất đai. Song thường khiếu nại về những nhóm vấn đề lớn
sau:
+ Khiếu nại liên quan đến
việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất;
+ Khiếu nại liên quan đến
việc thu hồi đất, việc không cho gia hạn thời hạn sử dụng đất;
+ Khiếu nại liên quan đến
việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất;
+ Khiếu nại liên quan đến
việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Ngoài ra, người sử dụng đất
còn có quyền khiếu nại các vấn đề khác như: Khiếu nại việc xử phạt vi phạm về đất
đai, Khiếu nại quyết định giải quyết tranh chấp về đất đai, Khiếu nại việc thu
tiền sử dụng đất, thuế đất…
3. Chủ thể bị khiếu nại về đất đai
Chủ thể bị khiếu nại là chủ
thể đặc biệt, tức là Chủ thể mang trong mình quyền lực Nhà nước: Bao gồm Cơ
quan có thẩm quyền hoặc Người có thẩm quyền đã ra quyết định hành chính hoặc
hành vi hành chính là đối tượng đã bị khiếu nại nêu trên.
Việc xác định Người bị khiếu
nại rất quan trọng, vì nó liên quan đến việc xác định Thẩm quyền giải quyết khiếu
nại về thủ tục, ngoài ra còn là xác định Người đã ra quyết định hành chính, thực
hiện hành vi hành chính có đúng thẩm quyền về nội dung không.
Ví dụ: thẩm quyền thu hồi đất
của cá nhân thuộc về Ủy ban cấp huyện, theo đó nếu Ủy ban cấp xã mà ra quyết định
thu hồi đất là trái thẩm quyền.
>>>> Xem thêm: Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế
4. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai
Căn cứ quy định tại khoản 2
Điều 204 Luật đất đai 2013 và Điều 7 Luật khiếu nại 2011: Thẩm quyền giải quyết
khiếu nại về đất đai được phân cấp thành thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
và thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai. Điều đó cũng có nghĩa rằng: Về
nguyên tắc, Người sử dụng đất có quyền khiếu nại hai cấp, ngoại trừ, những khiếu
nại, mà thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu thuộc Bộ trưởng Bộ Tài nguyên,
nếu không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại này, Người sử dụng đất chỉ
có thể khởi kiện vụ án hành chính, mà không thể khiếu nại lần hai lên cấp cao
hơn.
4.1. Chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
Người có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần đầu chính là Thủ trưởng của Cơ quan đã ra quyết định hoặc của
Người đã ra quyết định hay thực hiện hành vi hành chính bị khiếu nại. Như vậy,
trong nhiều trường hợp: Chủ thể bị khiếu nại và Chủ thể giải quyết khiếu nại
chính là một người.
4.2. Chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai
Sau khi khiếu nại lần đầu
được giải quyết, mà Người sử dụng đất không đồng ý hoặc đã hết thời hạn giải
quyết khiếu nại mà Người sử dụng đất không được giải quyết thì có quyền khiếu nại
lần hai. Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai chính là Thủ trưởng cấp
trên trực tiếp của Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
5. Thời hiệu khiếu nại về đất đai
Thời hiệu khiếu nại, là điều
quan trọng bậc nhất, nhưng thường không được xem trọng. Thời hiệu khiếu nại là
khoảng thời gian, pháp luật cho phép Người sử dụng đất được thực hiện quyền khiếu
nại của mình, mà khi thời hạn này hết đi, Người sử dụng đất mất quyền khiếu nại.
Thời hiệu khiếu nại là 90
ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành
chính, hành vi hành chính. Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền
khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học
tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại
đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
Lưu ý: Những đối tượng có
thể bị khiếu nại về đất đai, cũng chính là những đối tượng có thể bị khởi kiện
vụ án hành chính. Theo đó, khi người sử dụng đất nhận được hoặc biết được quyết
định hành chính hoặc hành vi hành chính tại mục 2 nêu trên, Người sử dụng đất
có quyền chọn khiếu nại như đã phân tích hoặc khởi kiện ngay ra Tòa. Trong trường
hợp người sử dụng đất đã khiếu nại hai lần như trên, mà kết quả không ưng ý,
sau đó vẫn có quyền tiếp tục khởi kiện ra Tòa.
Như vậy, trên đây là tóm tắt
toàn bộ nội dung quy định của pháp luật về khiếu nại trong lĩnh vực đất đai. Nếu
như bạn có thắc mắc gì liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề
pháp lý khác, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
Văn phòng công chứng
Nguyễn Huệ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh - quận
Đống Đa, Tp Hà Nội
Số hotline:
0966.22.7979 - 0935.669.669
Địa chỉ email: ccnguyenhue165@gmail.com
