Văn phòng công nhận chất lượng (BoA) hỗ trợ phòng thí nghiệm
chứng nhận ISO 17025 theo phiên bản mới trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, vướng
mắc.
Tháng 11/2017, phiên bản mới ISO
17025:2017 đã được ban hành thay thế cho phiên bản ISO 17025:2005. Các tổ chức
công nhận quốc tế quyết định rằng tất cả các phòng thí nghiệp được công nhận cần
phải tuân thủ các yêu cầu của ISO 17025:2017 chậm nhất là 3 năm sau ngày công bố,
tức là trước ngày 1/12/2020. Tính từ ngày đó, việc công nhận ISO 17025:2005 sẽ
hết hiệu lực.
Tại Việt Nam, sau thời gian thực hiện
ciệc đánh giá công nhận phòng thí nghiệm tiêu chuẩn ISO 17025 theo phiên bản mới,
Văn phòng công nhận chất lượng (BoA) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ đã gặp phải
một số vướng mắc. Tuy nhiên BoA đã kịp thời khắc phục các khí khăn này và tiếp
tục nỗ lực hỗ trợ các phòng thí nghiệm công nhận theo phiên bản mới này.
Ngày 27/9/2019, BoA đã tôt chức Hội nghị
Công tác công nhận năm 2019 tại Đà Nẵng. Đây là hoạt động được tổ chức thường
niên nhằm trao đỏi, thảo luận về công tác công nhận phòng thí nghiệm, phòng xét
nghiệm y tế, tổ chức giám định, tôt chức chứng nhận. Hội nghị là cơ hội để các
tổ chức chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng và quản lý, cung cấp các dịch vụ
theo tiêu chuẩn quốc tế.
Phát biểu tại Hội nghị, bà Trần Thị Thu
Hà – Phó giám đốc BoA bày tỏ: ISO 17025 là tiêu chuẩn quốc tế bao gồm các yêu cầu
để các phòng thí nghiệm xây dựng hệ thống quản lý và là chuẩn mực để công nhận
phòng thí nghiệm. Tiêu chuẩn này ra đời từ năm 1990 và ISO 17025:2017 là phiên
bản mới nhất hiện nay. Việt Nam cũng đã ban hành TCVN ISO 17025:2017 với nội
dung tương đương với tiêu chuẩn ISO 17025:2017.
Trong quá trình đánh giá chứng nhận
phòng thí nghiệm theo phiên bản mới, BoA phải đối mặt với các vướng mắc như: Có
thêm nhiều đối tượng thử, kỹ thuật thử mới nên BoA phải luôn sẵn sàng tiếp nhận
các yêu cầu của phòng thí nghiệm; Nhiều phương pháp lấy mẫu là phương pháp tiêu
chuẩn nhưng thực tế lại chưa thể áp dụng; một số phòng thí nghiệm xây dựng
phương pháp nội bộ lấy mẫu chưa cụ thể; thử nghiệm thành thạo, so sánh liên
phòng trong lĩnh vực hiệu chuẩn còn hạn chế;…Trước tình hình đó, BoA đã chủ động
thực hiện các giải pháp khắc phục như tìm kiếm nguồn chuyên gia đánh giá, lập kế
hoạch cho hoạt động lấy mẫu khi phòng thí nghiệm có yêu cầu, tìm kiếm thêm các
phòng thí nghiệm ở nước ngoài và giới thiệu cho các phòng thí nghiệm hiệu chuẩn
trong nước,…
Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, ông Trần
Cao Sơn – Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh thực phẩm Quốc gia – cho biết: Chứng nhận ISO 17025 là “hộ chiếu” để
các phòng thí nghiệm được công nhận quốc tế. Để duy trì và cải thiện ISO 17025
thì mẫu đại diện, phương pháp thử phải phù hợp, nhân viên phải thành thạo, thiết
bị phải đảm bảo, truy xuất được nguồn gốc và xây dựng hệ thống quản lý tốt.
Trong đó, cần chú ý tới các dụng cụ thí nghiệm phải sạch sẽ, dụng cụ pha chế phải
tách biệt với dụng cụ xử lý mẫu để tránh nhiễm chéo từ mẫu này sang mẫu kia. Đồng
thời phải có mẫu trắng để kiểm soát sự nhiễm bẩn khi chiết xuất và phân tích.
Ngoài ra, việc quản lý ISO 17025 theo
tiêu chuẩn ISO 17025 còn tồn tại một số bất cập như: lúng túng do áp dụng nhiều
hệ thống quản lý, các chương trình thử nghiệm và so sánh liên phòng chưa đo dạng
và không được ứng dụng thường xuyên, lãnh đạo cơ sở chưa quan tâm đến việc áp dụng
hệ thống quản lý phòng thí nghiệm theo tiêu chuản ISO 17025, đội ngũ cán bộ
công nhân viên đưa được huấn luyện đầy đủ về hệ thống và chưa thực sự tuân thủ
theo các yêu cầu của ISO 17025,…
Bên cạnh đó, Hội Nghĩ cũng thảo luận một
số vấn đề khác như hoạt động đánh giá sự phù hợp, quản lý hệ thống thông tin
phòng xét nghiệm y tế, các điểm khác biệt trong phiên bản mới ISO 17025:2017….
Để được hỗ trợ thêm, các phòng thí nghiệm
cũng có thể tìm tới các công ty tư vấn ISO 17025 như KNA Cert để được giải đáp thắc mắc.
