Bệnh não gan là gì?

Bệnh não gan hay hôn mê gan là tình trạng rối loạn ý thức, hành vi, hôn mê do rối loạn chức năng gan. Bệnh do rối loạn chuyển hóa của hệ thần kinh trung ương do các độc tố không được gan chuyển hóa và đào thải vì suy chức năng gan.

Amoniac sinh ra từ vi khuẩn trong dạ dày và ruột. Bình thường, gan chuyển hóa amoniac. Tuy nhiên, đối với những người mắc bệnh gan, hàm lượng amoniac trong máu người bệnh tăng cao do gan hoạt động không hiệu quả dẫn đến amoniac tồn đọng trong máu và di chuyển lên não, ảnh hưởng đến chức năng của não, gây ra các triệu chứng của bệnh.

Nguyên nhân của bệnh não gan

Nguyên nhân của bệnh não gan được chia thành nguyên nhân ngoại sinh và nội sinh.

Nguyên nhân ngoại sinh

• Những bệnh nhân đang nuôi dưỡng đường tĩnh mạch trong thời gian dài, những người ăn quá nhiều chất đạm hoặc nhận quá nhiều chất đạm

• Xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng

• Sử dụng thuốc lợi tiểu mạnh gây mất nước và hạ kali máu.

• Sử dụng thuốc gây độc cho gan: tetracyclin, thuốc chống lao, thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống viêm không steroid.

• Ngộ độc rượu

• Bệnh nhân xơ gan sau phẫu thuật

• Nhiễm trùng gan, mật, thận, phổi, ruột.

• Chọc thủng vùng thắt lưng: do bị thủng nhiều lần hoặc nhiều lần làm giảm lưu thông máu qua gan.

Nguyên nhân nội sinh

• Các tình trạng như viêm gan tối cấp, viêm gan nhiễm độc, ung thư gan hoặc xơ gan giai đoạn cuối gây tổn thương gan lan rộng và nghiêm trọng

• Viêm gan siêu vi (viêm gan B, viêm gan C), viêm gan tự miễn hoặc hội chứng Reye phá hủy tế bào gan.

• Bệnh nhân xơ gan sử dụng nhiều thuốc an thần và giảm đau

• Khi bị suy gan nặng hoặc tắc tĩnh mạch cửa, máu không được tế bào gan chuyển hóa từ mạch cửa về gan, lâu dần trở thành chất độc hại làm rối loạn chuyển hóa ở mô não.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh não gan

Ngoài những nguyên nhân gây bệnh não gan thì những người sau đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh rất cao:

• Bệnh nhân bị mất nước, mất cân bằng điện giải

• Ăn quá nhiều chất đạm, chất đạm

• Xuất huyết dạ dày

• Nhiễm trùng gan

• Bệnh thận

• Giảm oxy máu

• Sử dụng thuốc ức chế hệ thần kinh trung ương (như thuốc an thần barbiturat hoặc thuốc an thần benzodiazepine)

• Người bị xơ gan

Các giai đoạn của bệnh não gan

Theo hệ thống phân loại của West Haven, bệnh não gan được chia thành 5 giai đoạn tương ứng với các triệu chứng cụ thể như sau:

Giai đoạn 0:

• Thay đổi tính cách và hành vi của người bệnh

• Thay đổi trí nhớ, giảm khả năng tập trung, suy giảm chức năng trí tuệ và khả năng phối hợp.

Giai đoạn 1:

• Thiếu nhận thức đáng kể

• Rút ngắn khoảng chú ý

• Mất ngủ

• Trầm cảm, cáu kỉnh.

Giai đoạn 2:

• Lãnh cảm, thờ ơ

• Cư xử bất lịch sự

• Rối loạn tư thế vận động rõ ràng

• Tăng trương lực cơ

• Run gan: đặt cẳng tay vuông góc với cánh tay đặt trên giường, thấy tay run, giật không đều do loạn trương lực cơ, nhất là cơ đĩa đệm.

• Buồn ngủ, thờ ơ, thay đổi tính cách rõ ràng, mất phương hướng dai dẳng.

Giai đoạn 3:

• Ngủ gật nhưng có thể thức dậy khi được kích thích

• Mất phương hướng về thời gian và địa điểm, nhầm lẫn, mất trí nhớ

• Thường xuyên tức giận