Lý Thuyết Lý 10: Chuyển Động Tịnh Tiến - Chuyển Động Quay Quanh Trục Của Vật Rắn || maratho847835

Thông Tin Sản Phẩm

Chuyển động tịnh tiến và chuyển động quay quanh trục cố định của vật rắn là những nội dung quan trọng của Vật lý lớp 10. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Chuyển động tịnh tiến của vật rắn

Thế nào là chuyển động tịnh tiến

Chuyển động tịnh tiến là chuyển động mà đường thẳng nối hai điểm bất kì của vật luôn song song với chính bản thân vật đó.

Ví dụ về chuyển động tịnh tiến:

Xe máy chạy trên đường
Người ngồi trên đu quay chuyển động

Gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến

Mọi điểm của vật chuyển động tịnh tiến đều có cùng một gia tốc. Công thức tính gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến:

Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định

Tốc độ góc và đặc điểm của chuyển động quay của vật rắn quanh trục cố định

Khi quay quanh một trục cố định thì mọi điểm của vật rắn có cùng tốc độ góc (ω). Nếu vật quay đều thì tốc độ góc là một hằng số. Vật quay nhanh dần thì tốc độ góc tăng dần, còn vật quay chậm dần thì tốc độ góc giảm dần.

Momen lực và momen quán tính

Trong chuyển động quay quanh trục cố định, mô-men lực tác dụng vào vật sẽ khiến cho tốc độ góc của vật thay đổi.

Vật rắn chuyển động quay quay trục sẽ có những đặc điểm về mức quán tính sau:

Khi một mô-men lực cùng tác dụng lên các vật khác nhau, tốc độ góc của vật nào tăng chậm hơn thì mức quán tính của vật đó sẽ lớn hơn.
Chuyển động của vật quay quanh trục cũng có mức quán tính giống như trong chuyển động tịnh tiến.
Trong chuyển động quay quanh trục, mức quán tính của vật phụ thuộc vào khối lượng vật và sự phân bố khối lượng trên trục quay. Khối lượng vật càng lớn và phân bố càng xa trục thì mô-men quán tính sẽ càng lớn.

Bài tập minh họa

Bài 1: Chuyển động tịnh tiến là gì? Cho ví dụ.

Chuyển động tịnh tiến là chuyển động mà đường thẳng nối hai điểm bất kì của vật luôn song song với chính bản thân vật đó.

Chuyển động của toa tàu trên đoạn đường ray xe lửa thẳng là chuyển động tịnh tiến thẳng.

Bài 2: Vật nào sau đây chuyển động tịnh tiến?

A. Chuyển động của bánh xe xe máy trên đường thẳng.

B. Chuyển động của trục của bánh xe xe máy trên đường thẳng.

C. Chuyển động của piston trong động cơ ô tô đang chạy trên đường.

D. Chuyển động của kim giờ trong đồng hồ.

Đáp án B đúng. Trong chuyển động tịnh tiến, mọi điểm của vật rắn có quỹ đạo giống nhau. Xét trục bánh xe xe máy máy đang chuyển động trên đường thẳng, quỹ đạo của tất cả các điểm trên trục bánh xe đều là những đường thẳng song song với mặt đường. Vì vậy, chuyển động của trục bánh xe xe máy chuyển động trên đường thẳng là chuyển động tịnh tiến.

Bài 3: Phát biểu nào sau đây là đúng về chuyển động của vật rắn quay quanh một trục cố định?